Sudan’da neler oluyor: Siviller katlediliyor dünyadan kınama yağıyor

DÜNYA, İsrail’in Gazze’deki soykırımı ve Rusya’nın Ukrayna’daki işgalini takip ederken Sudan’daki iç savaş 2 buçuk yıldır gözlerden uzak bir şekilde devam ediyor.

Sudan ordusu ile ‘Hızlı Destek Kuvvetleri’ (HDK) isimli milis gücü arasında yaşanan iç savaşta, HDK’nin ülkenin batısındaki Darfur bölgesinde ordunun tutunabildiği son kent olan el-Faşir’i ele geçirmesinin ardından bölgeden gelen katliam haberleri Sudan’ı yeniden dünyanın gündemine taşıdı.

Birleşmiş Milletler, 10 milyon insanın evlerini terk ettiği ve yaşam mücadelesi verdiği Afrika ülkesinde 15 milyonu çocuk olmak üzere 30 milyondan fazla insanın acil yardıma ihtiyaç duyduğu uyarısında bulunuyor.KRİZ NASIL BAŞLADI1989’da askeri darbe ile iktidara gelen Sudan’ın eski Cumhurbaşkanı Ömer El Beşir, 2003’te Darfur bölgesinde çıkan isyanı, Cancavid milislerini kullanarak kanlı bir şekilde bastırmıştı.

Nüvesini, kötü şöhretli Cancavid milislerinin oluşturduğu bugünkü HDK, iktidara yönelik olası tehditleri önleme adına, orduya paralel bir güç olarak tasarlandı. 2018’de El Beşir aleyhine başlayan sokak gösterileri sırasında cumhurbaşkanını korumaya devam eden HDK, sonrasında Sudan ordusuyla iş birliği yaparak 2019’da El Beşir’in devrilmesinde rol oynadı.

Geçici Askeri Konseyin başkan yardımcılığına getirilen HDK lideri “Hımidti” lakaplı Muhammed Hamdan Dagalu, Ağustos 2019’da asker-sivil ortaklığındaki yeni yönetimde ikinci adam haline geldi. 2021’de dönemin Geçici Askeri Konsey Başkanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Dagalu, darbeyle yönetimdeki sivilleri tasfiye etti.SAVAŞI NE TETİKLEDİOrdu ve HDK’nin güç paylaşımı konusunda anlaşmaya varamamasının ardından Nisan 2023’te başlayan çatışmalar, kısa sürede iç savaşa dönüştü.

Öte yandan El Beşir döneminden bu yana Darfur ve Kurdufan’daki zengin altın madenlerini de kontrol eden HDK, zamanla mali kaynaklarının da etkisiyle önemli bir aktör haline geldi.KOLOMBİYA’DAN LEJYONERBeşir döneminde Libya’daki iç savaşta ve Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) başını çektiği Yemen Savaşı’nda da savaşan paralı milis gücü HDK, uluslararası aktörlerle de ilişkilerini geliştirdi.

HDK, Sudan ordusu ile çatışmaya başladıktan sonra BAE yönetimi tarafından desteklenmeye başladı.

Libya krizinde General Hafter’in yanında duran Abu Dabi, Somali’de de ayrılıkçı Puntland’ın arkasındaki aktör oldu.

Puntland’da bulunan Bosaso Havaalanı da HDK için ana tedarik üssüne dönüşmüş durumda.

BAE’nin satın aldığı askeri ekipmanlar ve Kolombiya’dan paralı savaşçılar Sudan’a buradan taşınıyor.

Türkiye, Mısır, S.Arabistan ve Katar gibi ülkeler ise meşru Sudan hükümetini destekliyor.

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan daha önce Ankara’nın Sudan hükümeti ile BAE arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduğunu duyurmuştu.

BİLGİ NOTU: Sudan, Afrika’nın en büyük üçüncü altın rezervine sahip ülkesi ve bu rezervlerin önemli bir kısmı şu an HDK kontrolündeki Darfur bölgesinde yer alıyor.

Bununla birlikte BAE’nin petrol dışı ihracatında altının oranı yüzde 30’u buluyor.

BAE’nin dünya piyasalarına sattığı altının yüzde 97’si ise Sudan’dan geliyor.SUDAN İÇİN 3 SENARYO Hürriyet’e konuşan Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Kuzey ve Doğu Afrika Çalışmaları Koordinatörü Dr.

Kaan Devecioğlu, Sudan’ın geleceğine dair muhtemel üç senaryo olduğunu belirtti.

Gözden Kaçmasın Delilik Haberi görüntüle  Ülkede yağmur mevsiminin sona ermek üzere olduğuna işaret eden Devecioğlu, ilk senaryoda el Faşir’i kaybeden ordu birliklerinin, bölgeyi ele geçirebilmek için tekrar saldırabileceğini ve başarılı olması halinde kuzeyde Libya-Mısır-Sudan sınır hattını da ele geçirerek HDK’nin lojistik destek hattını kesebileceğini kaydetti.

İkinci senaryo olarak ordunun Nil nehrine kadar geri çekilmesini ve diplomatik adımlara ağırlık vermesi beklenebilir.Ancak bu sahadaki bölünmenin resmi bölünmeye doğru gidişin ilk adımı olabilir.

Son senaryoda ise küresel aktörlerin müdahalesiyle zoraki bir ateşkesin sağlanabileceğinidile getiren Devecioğlu, “Bu en yakın senaryo.

Çatışmayı donduracaktır ancak kâğıt üzerinde Sudan tek bir devlet olarak kalsa da sahadaki fiili bölünme devam edecektir” diye konuştu.‘SUDAN’IN BÖLÜNMESİ İSRAİL’İN BİR PLANI’ Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Afrika Çalışmaları Anabilim Dalı Başkanı Doç.

Dr.

Mürsel Bayram, HDK’nin Hartum’a yürümek yerine Darfur bölgesinde bir devletleşmeye gidebileceğini söyledi.

Buna rağmen HDK grubunun herhangi bir devlet tecrübesi olmayan, paralı ve kötü şöhretli askerlerden oluştuğunun altını çizen Bayram, BAE’nin desteği sürdüğü müddetçe HDK’nin Sudan’daki varlığını devam ettireceğini vurguladı.

BAE’nin bölgede tek başına hareket etmediğini, ABD ve İsrail’in vekil aktörü gibi bir dış politika izlediğini ifade eden Bayram, 2011’de Güney Sudan’ın Sudan’dan ayrılmasını hatırlatarak, Sudan’ın yeniden bir bölünme sürecine girmesinin İsrail’in bölgeye dair planlarının devrede olduğunu gösterdiğini belirtti.

Gözden Kaçmasın Salı günü seçimler yapılıyor...

New York Müslüman Başkan’a çok yakın Haberi görüntüle BİLGİ NOTU: Sudan Doktorlar Sendikası, HDK’nin kenti ele geçirmesinin ardından Faşir’de bulunan Suudi Hastanesi’nde 450’den fazla hasta ve yaralının infaz edildiğini sahra sağlık merkezlerinde ise yaklaşık bin 200 yaşlı, yaralı ve hastanın öldürüldüğünü açıkladı.

Yaşananların “soykırım, sistematik etnik temizlik ve tam teşekküllü savaş suçu” olduğu belirtilirken kentte hâlâ 177 bin sivilin mahsur olduğu aktarıldı.