Komisyon arayışta... Filipinler ardından İrlanda... Nedir bu IRA çözümü

Terörsüz Türkiye sürecinde kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, çeşitli ülkelerde kendini fesheden terör örgütlerinin hangi koşullarda nasıl silah bıraktığını inceleyerek bir rol model oluşturmayı hedefliyor.Bu kapsamda Filipinler'de Moro Müslümanları (Moro İslami Kurtuluş Cephesi MILF) ile hükümet arasında 40 yıllık çatışma sürecinin anlaşmayla sonlandırılmasında arabuluculuk görevi üstlenen büyükelçi Fatih Ulusoy ile Hüseyin Oruç dinlendi.

Odatv'ye konuşan Oruç, barış mekanizmasının bölgede nasıl işlediğini anlattı.ÖZERKLİK VERİLDİFilipinler'de Moro Müslümanları (Moro İslami Kurtuluş Cephesi MILF) ile hükümet arasında 2014'te yapılan barış anlaşması ardından 2019 yılında ülke içinde yer alan bir Bangsamora Özerk Bölgesi kuruldu.

Başkenti Cotabato City olan Bangsamoro, kendi parlamentosu ve hükümetiyle Filipinler içinde geniş yetkilere sahip.FİLİPİNLERİN ARDINDAN İRLANDABu örnek ardından Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, İngiltere'ye karşı silahlı eylem yürüten ve kendini 2005'te fesleden İrlanda Cumhuriyet Ordusu (Irish Republican Army, IRA), incelemek için İrlanda'ya gitti.İrlanda'ya giden komisyon içinde, AKP’den Abdurrahman Babacan, Yeni Yol Grubu’ndan Bülent Kaya, Mehmet Emin Ekmen ve Mustafa Bilici, DEM Parti’den Celal Fırat ve Gülistan Kılıç Koçyiğit ile CHP’den Sezgin Tanrıkulu ve Oğuz Kaan Salıcı yer aldı.DAVET DEMOKRATİK GELİŞİM ENTİTÜSÜ'NDENKomisyon üyelerini İrlanda’ya İngiltere merkezli Demokratik Gelişim Enstitüsü (DPI) davet etti.

Enstitünün CEO’su Kerim Yıldız ise terör örgütü PKK elebaşı Abdullah Öcalan’ın avukatı.

Terör örgütü PKK üyesi olduğu için Azerbaycan’dan sınır dışı edilen Türkiye ve ABD’ye de bir süre alınmayan Yıldız, TSK’nın Kuzey Irak’a yaptığı askeri harekatları ‘ölüm ve hasara yol açtığı’ iddiasıyla Türkiye aleyhine AİHM’de dava açmıştı.NEDİR BU IRAİrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), 1916 yılında Dublin’de kuruldu ve silahlı mücadelesi sonucunda 1922’de adanın güneyinde bağımsız İrlanda Cumhuriyeti kuruldu.

Adanın kuzeyi ise İngiltere yönetimi altında kaldı.1960’lı yıllarda Kuzey’de yaşayan Katolik İrlandalılar, İngiltere’den ayrılıp birleşik bir İrlanda devleti kurmak amacıyla IRA’yı yeniden örgütledi. 1970’lerde örgüt, silahlı eylemlerini artırarak İngiltere kentlerini de hedef almaya başladı.1981’de Kuzey İrlanda’dan bağımsız milletvekili olarak İngiltere Parlamentosu’na seçilen Bobby Sands, cezaevinde açlık grevinde hayatını kaybetti.

Bu olay, çatışma sürecinde dönüm noktası oldu.

Sands’in ölümü sonrası IRA yanlıları siyasal sürece de katıldı ve yasal siyasi parti Sinn Féin kuruldu.

Örgüt destekçileri yeni slogan olarak, “Bir elimizde seçmen kartı, diğerinde silah”ı benimsedi.

Partinin lideri Gerry Adams, 1983’te İngiltere Parlamentosu’na milletvekili seçildi.Dönemin İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher, devletin IRA ile görüşmesi için silahların susturulmasını ön koşul olarak belirledi.

Bu görüşmeler sonucunda 1998 Paskalya’sından iki gün önce Kuzey İrlanda Barış Anlaşması imzalandı.

Anlaşmaya göre:IRA, silah bırakmayı kabul etti.

İngiltere, IRA mahkumlarını serbest bırakmayı, Kuzey İrlanda’dan askerlerini çekmeyi ve bölgeye yerinden yönetim hakkı vermeyi taahhüt etti. 1972’de kapatılmış olan Kuzey İrlanda Parlamentosu tekrar açıldı.

Öte yandan örgüt kendini 2005 yılında feshederek siyasi faaliyet yürüteceğini duyurdu.İRLANDA MODELİNDEN FAYDALANACAĞIZHeyette yer alan Yeniyol Grup Başkanı Bülent Kaya, ziyaretin komisyonla ilgisi bulunmadığını belirtti ve "Çatışma çözümleri konusunda dünya deneyimleriyle ilgili görüş alışverişinde bulunacağız’’ dedi.

Heyette yer alan CHP’li Oğuz Kaan Salıcı ise ‘’İrlanda modeliyle, farklı bir durumdayız ama sürecin benzerlikleri var.

İrlanda’daki deneyimlerinden faydalanacağız’’ ifadelerini kullandı.CHP Grup Başkanvekili Murat Emir ‘’Ziyaret DPI isimli bir kuruluşun bazı milletvekillerine yaptığı özel davet sonucu tasarlandı’’ açıklaması yaptı.

TBMM Başkanlığı da ziyaretin resmi çalışmalarla ilgisi olmadığını milletvekillerinin bu geziye şahsi inisiyatifleriyle gittiğini açıkladı.O TOPLANTIDA KİMLER VARÖte yandan Demokratik Gelişim Enstitüsü, 2018’de de benzeri toplantılara ev sahipliği yaptı. 21 Nisan 2018’de Londra’da yapılan “Zor zamanlarda Türkiye’’ başlıklı toplantıya AKP’li eski bakanlar Efkan Ala, Taner Yıldız ve Mehdi Eker katılmıştı.

Toplantıya katılan diğer isimler şu şekilde;1) Leyla Karayılan (AKP’li danışman)2) Lucy Stuart (Aracı)3) Fleur Ravensbergen (Diyalog Danışma Grubu-DAG)4) Prof.

Mehmet Asutay5) Jonathan Powell (Tony Blair’in eski danışmanı)6) Dermot Ahern (İrlanda eski Dışişleri Bakanı)7) Nick Stewart (Enstitü yöneticisi)8) Jonathan Cohen (Arabulucu)9) Sally Holt (Enstitü Başkan Yrd.)10) Onur Uz (Tercüman)11) Esra Elmas (Enstitü yöneticisi)12) Sir Bill Jeffrey (Kuzey İrlanda Politika eski Direktörü)KADİR İNANIR DA VARDemokratik Gelişim Enstitüsü "Uzmanlar Kurulu" kadrosunda ise Oral Çalışlar, Kadir İnanır, Cengiz Çandar, Ayşegül Doğan, Ufuk Uras, Avni Özgürel, Vahap Coşkun, Ahmet İnsel, Kezban Hatemi, Esra Çuhadar, Bejan Matur da bulunuyor.İMRALI HEYETİNİN ÖCALAN İLE GÖRÜŞECEĞİ TARİH BELLİ OLDUDEM Parti'den yapılan açıklamaya göre; TBMM Başkanvekili ve Van Milletvekili Pervin Buldan, DEM Parti Şanlıurfa Milletvekili Mithat Sancar ve Asrın Hukuk Bürosu Avukatı Faik Özgür Erol'dan oluşan DEM Parti İmralı Heyeti, 3 Kasım'da İmralı Adası'nda PKK lideri Abdullah Öcalan ile görüşecek.DEM Parti İmralı Heyeti 30 Ekim'de Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanlığı'nda görüşmüştü.

Görüşmede, AKP Genel Başkan Vekili Efkan Ala ve Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın yer almıştı.Odatv.com