Letonya İstanbul Sözleşmesi’nden çıkıyor

Letonya Parlamentosu perşembe günü, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmeyi öngören yasayı onayladı.

Hararetli tartışmaların yaşandığı 13 saatlik bir oturumun ardından yapılan oylamada, 32 milletvekili anlaşmada kalma yönünde oy kullanırken, 56’sı ayrılma yönünde oy verdi.

İki milletvekili çekimser kaldı.

Parlamento kararı Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics tarafından onaylanırsa Letonya, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilen ilk Avrupa Birliği (AB) ülkesi olacak.

Letonya Parlamentosu, İstanbul Sözleşmesi’ni Kasım 2024’te onaylamıştı. 2014 YILINDA KABUL EDİLMİŞTİ Avrupa Konseyi’nin “Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye Dair Avrupa Konseyi Sözleşmesi” İstanbul’da imzalandığı için “İstanbul Sözleşmesi” olarak biliniyor.

İstanbul Sözleşmesi, 10 ülkenin onayıyla 2014 yılında yürürlüğe girmiş ve Temmuz 2019 itibarıyla 34 devlet ve Avrupa Birliği tarafından da onaylanmıştı.

Sözleşmeyi ilk imzalayan Türkiye, 2021 yılında sözleşmeden çekilmişti.

Avrupa genelinde bazı gruplar ve siyasi partiler anlaşmayı eleştirerek “toplumsal cinsiyet ideolojisini” desteklediğini, cinsel deneyleri teşvik ettiğini ve çocuklara zarar verdiğini vurguluyor.

SÜREÇ EYLÜLDE BAŞLADI Letonya’daki muhalefet milletvekilleri eylül ayında anlaşmadan çekilme sürecini başlattılar.

Başbakan Evika Silina’nın merkez sağ partisi ve bir merkez sol partiden oluşan üçlü iktidar koalisyonunun üyesi olan Yeşiller ve Çiftçiler Birliği de onlara katıldı. 2023 yılında sözleşmeyi onaylama vaadiyle iktidara gelen Başbakan Silina ise anlaşmadan çekilme çabalarını eleştirdi.

Silina, ekim ayında sosyal paylaşım platformu X’te, “Yardım isteyecek kadar cesur olanlar şimdi deneyimlerinin siyasi savaşlar için kullanıldığına tanık oluyorlar.” diye yazdı.

ÇATLAK YARATTI İstanbul Sözleşmesi’ne dair yaşanan fikir ayrılıkları, 2026 sonbaharında yapılması planlanan bir sonraki parlamento seçimleri öncesinde iktidar koalisyonundaki çatlakları gösteriyor.

Muhalefetini ifade etmiş olmasına rağmen Cumhurbaşkanı Edgars Rinkevics’in önergeyi imzalaması gerekiyor.

Rinkevics, parlamento kararını çiğnemeyebileceğini öne sürdü.

Litvanya basınına göre, çarşamba akşamı Riga’daki parlamento önünde 5 binden fazla kişi sözleşmeden çekilme kararına karşı gösteri yaptı.

Perşembe günü ise parlamento kararının desteklendiği gösteriye yaklaşık 20 bin kişi katıldı. ‘Derneğimizin verdiği mücadelenin kararda rolü olduğuna inanıyorum’ AB üyesi Letonya’nın parlamentosunda İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının çıkması üzerine Cumhuriyet Kadınları Derneği (CKD) Genel Başkanı Prof.

Dr.

Tülin Oygür, şu değerlendirmede bulundu: “Avrupa Konseyi’nin kadına yönelik şiddetle mücadele ilkelerini ortaya koyduğu iddiasıyla düzenlediği İstanbul Sözleşmesi’nin aslında ‘toplumsal cinsiyet’ ideolojisinin benimsenmesi ve savunulmasına paravan olduğu açık şekilde ortaya çıkmıştır.

Sözleşme’yi ilk imzalayan ülkeydik; Sözleşme’yle birlikte, toplumsal cinsiyet ideolojisinin ve bunu dayanak yapan LGBT hareketinin toplumumuza dayatılması üzerine, doğru bir kararla, 2021 yılında Sözleşme’den çekildik. “Gençliğimizi cinsiyetine kadar tüm değerlerinden koparmayı, aile kurumunu değersizleştirmeyi ve milli devletimizi zayıflatmayı hedefe alan LGBT hareketine karşı Derneğimizin verdiği büyük mücadelenin bu kararda rolü olduğuna inanıyorum. “Birçok Avrupa ülkesi Sözleşme’yi imzalamamış veya geri çekmiştir.

Şimdi AB üyesi ülkelerde de bu adımlar atılıyor, çünkü Sözleşme kadına yönelik şiddetle mücadeleyi esas alan değil, toplumlara cinsiyetsizliği ve aileyi bitirmeyi dayatan bir sözleşmedir.

Sözleşme’den çekilmeyi ‘diktatörleşme, demokrasiden uzaklaşma, insan haklarını çiğneme’ gibi ifadelerle yaftalayanlar, bunu cahillikten değil, bilinçli olarak yapıyorlar.

Onlar, insanı, aileyi ve oradan milli devleti un ufak ederek yeni esir bireyler düzenini getirmek isteyen küresel efendilerin memurlarıdır.”