Haber Detayı
Nevşehir nerede? Nevşehir hangi bölgede, komşu illeri neler?
Nevşehir’in tarihi, Anadolu’nun en eski yerleşim dönemlerine kadar uzanır. Bölgede yapılan arkeolojik araştırmalar, yerleşimin Neolitik Çağ’a, yani yaklaşık MÖ 7000’li yıllara kadar indiğini göstermektedir. İlk yerleşimlerin Ürgüp, Avanos ve Çat çevresinde başladığı, daha sonra volkanik patlamalar sonucu oluşan tüf tabakalarının bölgeye kendine özgü coğrafi yapısını kazandırdığı bilinmektedir. Bu doğal yapı, insanların kaya oyma tekniğiyle evler, ibadethaneler ve yer altı şehirleri kurmasına imkân vermiştir.
Antik çağlarda bölge, Hitit İmparatorluğu toprakları içinde yer almış ve stratejik bir konuma sahip olmuştur.
Hititlerden sonra Frig, Pers, Roma ve Bizans uygarlıkları bu topraklarda hüküm sürmüştür.
Roma döneminde bölge “Kapadokya” adıyla anılmış, Hristiyanlığın erken dönemlerinde sığınma merkezi haline gelmiştir.
Kayalara oyulmuş kiliseler, manastırlar ve yer altı şehirleri bu dönemin izlerini taşır. 11. yüzyılda Türklerin Anadolu’ya yerleşmesiyle birlikte bölge, Selçuklu egemenliği altına girmiştir.
Selçuklu döneminde köyler ve ticaret yolları gelişmiş, dini yapılar inşa edilmiştir.
Daha sonra bölge, Karamanoğulları Beyliği yönetiminde kısa bir süre kaldıktan sonra Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Osmanlı döneminde Nevşehir, uzun süre küçük bir yerleşim olarak kalmış; ancak 18. yüzyılda Damat İbrahim Paşa’nın öncülüğünde yeniden imar edilmiştir.
Paşa’nın yaptırdığı cami, medrese, kütüphane ve çeşmelerle şehir gelişmiş, bugünkü kimliğini kazanmaya başlamıştır.
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte Nevşehir, Kapadokya bölgesinin turistik merkezi olmuş ve kültürel mirasını koruyarak Türkiye’nin en çok ziyaret edilen şehirlerinden biri olmuştur.
NEVŞEHİR NEREDE?
Nevşehir, Orta Kızılırmak bölümünde konumlanmıştır.
Coğrafi olarak Kapadokya olarak bilinen bölgenin merkezinde yer alması, Nevşehir’i hem tarihi hem turistik açıdan özel bir konuma taşır.
Volkanik tüf yapıya sahip olan arazi, hem tarıma elverişli topraklar hem de eşsiz doğal oluşumlar sunar.
Nevşehir mutfağı, Anadolu’nun geleneksel tatlarını taşırken Kapadokya’nın yerel ürünleriyle şekillenmiştir.
Yörede sıkça kullanılan malzemeler arasında buğday, bulgur, nohut, patates ve üzüm bulunur.
Testi kebabı, şehrin en meşhur yemeğidir; et, sebze ve baharatlar testi içinde ağır ateşte pişirilir.
Ayrıca düğün çorbası, Nevşehir mantısı, nohutlu yahni, aside tatlısı ve soğanlama da sofralarda sıkça yer alır.
Ev yapımı erişte, tarhana ve pekmez üretimi geleneksel mutfağın vazgeçilmezlerindendir.
Nevşehir mutfağı, sade malzemeleri ustalıkla birleştirerek bölgenin köklü Anadolu kültürünü yaşatır.
NEVŞEHİR HANGİ BÖLGEDE?
Nevşehir, Türkiye’nin İç Anadolu Bölgesi sınırları içinde yer alır.
Şehir, volkanik dağlar ve vadilerle çevrili Kapadokya platosu üzerinde yer alır.
Bu yapı, hem doğal güzelliklerin hem de verimli tarım alanlarının oluşmasını sağlamıştır.
Bölge genelinde karasal iklim hüküm sürer; yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve kar yağışlı geçer.
İç Anadolu Bölgesi, Türkiye’nin en geniş yüzölçümüne sahip bölgelerinden biridir ve tahıl üretimiyle ülke tarımında önemli bir paya sahiptir.
Nevşehir de bu yapının tipik özelliklerini taşır; patates, buğday, arpa ve nohut üretiminde öne çıkar.
Aynı zamanda volkanik tüf yapısı sayesinde üzüm bağları ve şarap üretimi açısından elverişli bir bölgedir.
Tarihi ve turistik açıdan da bölgenin en dikkat çekici illerinden biri olan Nevşehir, Kapadokya’daki peri bacaları, yer altı şehirleri ve taş evleriyle İç Anadolu’nun kültürel mirasını yansıtır.
Cumhuriyet dönemiyle birlikte hızlı bir gelişim sürecine girmiştir. 1954 yılında il statüsü kazanan şehir, Kapadokya turizminin merkezinde yer almasıyla hem ekonomik hem kültürel bakımdan önemli bir konuma yükselmiştir. 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren turizme yapılan yatırımlar, Nevşehir’in uluslararası düzeyde tanınmasını sağlamıştır. Ürgüp, Göreme, Avanos, Uçhisar ve Derinkuyu gibi ilçelerdeki peri bacaları, yer altı şehirleri ve kaya kiliseleri sayesinde bölge, dünya çapında da bir turizm destinasyonu olmuştur.
NEVŞEHİR KOMŞU İLLERİ Nevşehir, İç Anadolu Bölgesinin kalbinde yer alır ve konumu itibarıyla hem coğrafi hem kültürel açıdan birçok şehre bağlı bir geçiş noktası oluşturur.
Şehrin kuzeyinde Kırşehir, doğusunda Kayseri, batısında Aksaray, güneyinde ise Niğde bulunur.
Bu konum, Nevşehir’i Anadolu’nun iç bölgelerini birbirine bağlayan yollar üzerinde önemli bir merkez haline getirmiştir.
Kapadokya platosunun merkezinde yer alması, komşu illerle tarih boyunca güçlü bir kültürel etkileşim kurulmasını sağlamıştır.
Kuzeyinde bulunan Kırşehir, karasal iklimin hâkim olduğu, geniş bozkır alanlarıyla çevrili bir şehirdir.
Nevşehir ile Kırşehir arasında hem iklim hem de tarım ürünleri açısından büyük benzerlikler görülür.
Her iki şehir de tahıl üretiminde öne çıkar ve halkın yaşam biçimi benzer geleneksel unsurları taşır.
Doğusunda Kayseri yer alır.
Kayseri, İç Anadolu’nun en gelişmiş sanayi ve ticaret merkezlerinden biridir.
Nevşehir ile Kayseri arasındaki ekonomik ve kültürel ilişki oldukça güçlüdür.
İki şehir arasındaki sınır, Erciyes Dağı’nın eteklerinden başlar ve Kapadokya bölgesinin doğal oluşumlarını kapsar.
Ayrıca gastronomi ve el sanatları alanlarında da etkileşim sürer.
Batısında Aksaray bulunur.
Aksaray, geniş tarım arazileriyle tanınır ve Nevşehir’in tahıl üretimiyle birlikte İç Anadolu’nun tarımsal gücünü oluşturur.
Aksaray’ın Tuz Gölü’ne yakın konumu, bölgenin ikliminde kurak ve yarı kurak özelliklerin hissedilmesine yol açar.
Bu benzerlik, Nevşehir’in coğrafi yapısında da görülür.
Güneyinde Niğde yer alır.
Niğde ile Nevşehir arasında hem tarihi hem ekonomik bağlar güçlüdür.
İki şehir arasında yer alan vadiler, Kapadokya’nın doğal uzantılarını oluşturur.
Tarım ürünleri, patates ve elma üretimi bakımından birbirine yakın yapıdadır.
Niğde’nin sanayi potansiyeli, Nevşehir’in turizm ekonomisiyle dengeli bir ilişki içindedir.
Nevşehir’in bu illerle kurduğu coğrafi bağ, bölge ekonomisinin ve kültürünün bütünlüğünü pekiştirir.
Komşu şehirlerle paylaştığı tarihsel miras, tarımsal üretim biçimleri ve yaşam kültürü Nevşehir’i İç Anadolu’nun merkezinde, hem doğayla hem insanla uyum içinde yaşayan bir şehir haline getirmiştir.