Mutfakta alarm zilleri: Ayçiçek, zeytinyağı ve mısırözü yağı fiyatlarında şok artış!

Türkiye’de mutfakların vazgeçilmezi olan ayçiçek yağı, zeytinyağı ve mısırözü yağı fiyatları, son aylarda görülmemiş seviyelere yükseldi.

İklim değişikliği, üretim maliyetlerindeki artış ve küresel piyasa dalgalanmaları, sofraların en temel ürünlerini bile lüks haline getirdi.Ekonomim'e göre, market raflarını dolaşan vatandaşlar artık sadece et, süt ve peynirde değil, yemeklik yağlarda da büyük fiyat artışlarıyla karşılaşıyor.

Son aylarda ayçiçek yağı, zeytinyağı ve mısırözü yağı litre fiyatları rekor seviyelere ulaştı.

Özellikle dar gelirli aileler bu durumdan en çok etkilenen kesim olarak öne çıkıyor.ÜRETİM MALİYETLERİ VE KÜRESEL DALGALANMALAR FİYATLARI YÜKSELTTİUzmanlar, yağ fiyatlarındaki bu yükselişin arkasında birçok neden olduğunu belirtiyor.

Ekonomistlere göre en önemli etken, üretim maliyetlerindeki sert yükseliş.

Tarımsal girdilerdeki – gübre, mazot, elektrik ve işçilik – artışlar doğrudan üreticiye yansırken, bu maliyetler de raflara yansıyor.Dünya genelindeki tarım ürünleri piyasalarındaki dalgalanmalar ve döviz kurlarındaki yükseliş de fiyatları artıran unsurlar arasında yer alıyor.

Ayrıca lojistik maliyetlerinin artması ve bazı bölgelerde tarımsal verim düşüşleri de bu zincire ekleniyor.İKLİM KRİZİ HASADI VURDUİklim değişikliğinin olumsuz etkileri üretimi ciddi şekilde vurdu.

Son iki yılda yaşanan kuraklık, ani sıcaklık dalgaları ve düzensiz yağışlar ayçiçeği ve zeytin üretiminde büyük kayıplara yol açtı.Mısır tarlaları ise kimi bölgelerde sel felaketleriyle zarar gördü.

Bu doğal afetler, üreticinin maliyetini artırırken verimi düşürdü.

Uzmanlara göre bu iklim koşullarının devam etmesi, fiyat artışlarının süreceği anlamına geliyor.KÜRESEL KRİZ TÜRKİYE'Yİ DE VURDUUluslararası gelişmeler de fiyat dalgalanmasının önemli bir parçası.

Bazı ülkelerin zeytin ihracatına sınırlamalar getirmesi ve Ukrayna-Rusya gerilimi ise ayçiçek yağı ihracatını doğrudan etkileyerek küresel arz zincirini bozdu.

Bu durum Türkiye’deki yağ fiyatlarının hızla yükselmesine neden olurken, tedarik sıkıntısı fiyatları daha da yukarı çekiyor.TÜKETİCİLER UCUZ YAĞLARA YÖNELİYORArtan fiyatlar nedeniyle birçok tüketici, ucuz yağlara yönelmeye başladı.

Ancak beslenme uzmanları, bu konuda dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor.Sahte veya kalitesiz yağların sağlığı tehdit edebileceği uyarısı yapılıyor.

Etiketlerin okunması ve bilinen markaların tercih edilmesi konusunda halk uyarılıyor.Zeytinyağı, Türkiye’nin geleneksel mutfak lezzetlerinden biri.

Ancak fiyatlardaki sert yükseliş, bu ürünü adeta lüks haline getirdi.

Ege ve Akdeniz bölgelerinde üretim verimliliğinde yaşanan düşüş, zeytinyağının fiyatının yükselmesindeki en önemli etkenlerden biri.Kuraklık, olumsuz hava koşulları ve artan işçilik maliyetleri de bu yükselişi tetikliyor. 5 litrelik zeytinyağı markalara göre değişiklik göstermekle birlikte 1,200-1600 TL bandında satışa sunuluyor.Geçen yıl 5 litresi 150-180 TL arasında satılan ayçiçek yağı, bugün 350 TL’nin üzerine çıkarak rekor seviyelere ulaştı.

Ayçiçek tohumundaki rekolte düşüklüğü, enerji ve işçilik maliyetlerinin artışı bu yükselişin ana sebepleri arasında.Marketlerde 1 litrelik mısırözü yağı geçen yıl ortalama 70-80 TL civarındayken, bugün 140-160 TL arasında satılıyor.

Mısırın fiyatı ve rafinasyon süreçlerinde artan maliyetler, mısırözü yağını da ulaşılmaz hale getirdi.Bazı aileler yemeklerde yağ kullanımını minimuma indirerek, kızartma ve hamur işleri gibi yağ tüketimi yoğun tarifleri daha seyrek yapıyor.

Diğerleri ise kampanya ve indirimleri takip ediyor, online alışveriş ile fiyat kıyaslamaları yapıyor.Alternatif yağ türlerine yönelmek de bir çözüm yolu.

Ancak uzmanlar, sağlıklı ve dengeli beslenme açısından yağ seçiminde kaliteyi öncelikli tutmanın altını çiziyor.