Cumhuriyet’in işaret fişeği bu köşkte atıldı

MUSTAFA Kemal Atatürk “Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz” dediğinde yakın çevresinden bile şaşıranlar olmuştu.

Oysa cumhuriyet rejimi, aklına yeni gelen bir fikir değildi.

Henüz çok genç yaşlarındayken bile cumhuriyete inanıyordu… Bu inancının izleri, yakınındakilerin yıllar sonra yazdıkları hatıratlarda da yer bulacaktı… REJİM MÜNAKAŞALARI Mustafa Kemal, Selanik’ten gelip İstanbul Üsküdar’daki Kuleli Askeri Lisesi’ne başladığı günlerden itibaren Ali Fuat (Cebesoy) ile yakın arkadaştı.

Ali Fuat’ın evi Kuleli’den az ileride Kuzguncuk sahilindeydi.

Mustafa Kemal de bu köşkte sık sık yatıya kalıyordu.

Ali Fuat’ın babası İsmail Fazıl Paşa da namlı bir asker, tecrübeli bir devlet adamıydı.

Mustafa Kemal’in ve arkadaşlarının misafir geldiği zamanlarda onlarla sohbet eder, tecrübelerini paylaşırdı.

Başka paşalar ve yüksek makam sahiplerinin de geldiği köşkte sohbetler döner dolaşır memleketin yönetim biçiminde düğümlenirdi.

Genç Mustafa Kemal, görüşlerinde ismini açıkça vermese de cumhuriyet fikrinin izlerini bırakmaktan hiç çekinmiyordu…Boğaz’a ve Kuleli Askeri Mektebi’ne nazır hoş manzaralı bu köşkte böyle uzun sohbetlerden biri de 27 Haziran 1902’de gerçekleşti.

Sohbetin tonu bir ara münakaşa dozuna kadar yükseldi.

Konu rejim ve memleketin geleceğiydi.

Fransız İhtilali’nden Tanzimat’a, oradan 1.

Meşrutiyet’e kadar Osmanlı aydınlarının ve genç askerlerin zihninde hep bu soru vardı: Memleket için en faydalı yönetim şekli ne olabilir?

Bir tarafta kurmay eğitimine yeni başlamış 21 yaşındaki kurmay subay adayı Mustafa Kemal, diğer tarafta Harp Akademisi’nde ‘strateji’ dersleri veren Osman Nizami Paşa vardı.

Paşa, mevcut şartlardan çok memnun olmasa da değişime karşı da şüpheciydi.

Genç askerler Sultan Abdülhamid’in yönetim biçimin değişeceğine inanıyor ve hatta yerine hangi tür idarenin geleceğini bile hesap etmeye çalışıyordu.

HENÜZ 21 YAŞINDAYKEN...Osman Nizami Paşa, muhtemel bir rejim değişikliğinden sonra cumhuriyeti de ima ederek ‘Garplı (Batılı) manada bir idare gelip memleketi her bakımdan kalkındırabilir mi?

Buna inanmıyorum’ dedi.

Bu sözler oradaki genç askerleri biraz karamsarlığa itmişti.

O anda devreye Mustafa Kemal girdi ve ona Ali Fuat Cebesoy’un yıllar sonra ‘Sınıf Arkadaşım Atatürk’ kitabına da alacağı şu cevabı verdi: “Paşa hazretleri, Garplı manada idareler de bir günde meydana gelmemiştir.

Onlar da zamanla inkişaf (gelişim) etmişlerdir.

Bugün uyur gibi görünen milletimizin çok kabiliyeti vardır.

Müspet (olumlu) bir inkılâp (rejim değişikliği) vukuunda işbaşındakiler makamlarını muhafazaya kalkarlarsa o vakit buyurduğunuzu kabul etmek gerekir.

Fakat yeni nesiller arasından her hususta itimada layık gençler çıkacaktır.” 21 yaşındaki Mustafa Kemal’in bu itirazı tam 21 yıl sonra, 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanıyla somutlaşacak, genç ve güçlü yeni bir nesil yeni bir rejimle ülkenin idaresini ele alacaktı… Gözden Kaçmasın Cumhuriyet zirvede Haberi görüntüle ASKERİ LİSE ARKADAŞLARI VE HOCALARIO dönem askeri talebelerin künyesi geldikleri memlekete göre olduğu için iki arkadaş ‘Ali Fuat Salacak’, ‘Mustafa Kemal Selanik’ diye de çağrılıyordu.

Harp Akademisi’nde ‘strateji’ dersleri veren Osman Nizami Paşa, 1921-1922 arasında Ankara Hükümeti’nin Roma temsilcisi oldu.

Cumhuriyet’ten sonra herhangi bir görev almadı. 1939’da hayatını kaybetti. 1899’DA YAPTIRILDI1899’da Ali Fuat Cebesoy’un dedesinin yaptırdığı o köşk bugün hâlâ ayakta.

Hemen yanı başında Kuzguncuk İlkokulu var.

Tarihi köşkte yaşam devam ediyor…