Atina’dan Ankara’ya mesaj: Masaya gel ya da yalnız kal

Doğu Akdeniz’de dengeler yeniden şekilleniyor.

Yunanistan’ın birkaç haftadır hazırlıklarını yürüttüğü “5×5 Kıyı Devletleri Forumu” girişimi, son günlerde Yunan medyasında yer alan yorumlarla yeni bir boyut kazandı.

Atina’nın bu forumu sadece bölgesel bir diyalog mekanizması olarak değil, ABD’nin Ortadoğu ve Akdeniz’de kurmaya çalıştığı yeni denge planının diplomatik ayağı olarak kurguladığı öne sürülüyor.

Kathimerini ve Euronews Greece’te yayımlanan analizlere göre Atina, Türkiye, Mısır, Libya ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi(GKRY)’ni aynı masa etrafında toplayarak Doğu Akdeniz’de “istikrar sağlayan güç” imajı yaratmak istiyor.

Ancak bu çağrının arkasında, Türkiye’yi masaya çekme ya da katılmadığı takdirde “yalnızlaştırma” stratejisi yatıyor.

Yunan diplomasi kaynaklarına dayandırılan haberlere göre, forumun amacı “diyalog” değil, Ankara’yı “uluslararası topluma karşı uzlaşmaz taraf” olarak göstermek.

HEDEF: ABD’NİN ROTASINDA  MERKEZİ AKTÖR OLMAK Yunan analistler, forum fikrinin doğrudan Trump yönetiminin bölgesel planıyla bağlantılı olduğunu yazıyor.

Eski Hava Kuvvetleri Komutanı ve savunma analisti Konstantinos Iatridis, forumun “ABD’nin enerji diplomasisine entegre bir yapı” haline geldiğini belirtti.

Yazıya göre, Washington’un Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da görevlendirdiği danışmanlardan Masad Boulos, Trump’ın dünürü ve enerji lobileriyle yakın ilişkileriyle biliniyor, Libya’da Amerikan enerji devleriyle yeni anlaşmalar yürütüyor.

Atina’nın bu süreçte hedefi, ABD’nin çizdiği yeni Akdeniz denkleminde merkezî bir aktör olarak yer almak.

Bu nedenle forumun içeriğine çevre, enerji, göç ve güvenlik gibi başlıklar eklenirken, perde arkasında “bölgesel enerji koordinasyonu” ve “deniz yetki alanları diyalogu” gibi hassas konuların da tartışılması planlanıyor. ‘GERAPETRİTİS-FİDAN GÖRÜŞMESİ GERGİN ÇEÇTİ’ Ethnos’un diplomasi muhabiri Efi Kutsokosta’nın aktardığına göre, Gerapetritis–Fidan görüşmesi geçen haftalarda Lüksemburg’da son derece gergin bir atmosferde geçti.

Yunan Dışişleri çevreleri, iki yıllık “yumuşama dönemi”nin sona erdiğini, Atina’nın yeniden “soğuk diplomasiye” döndüğünü yazıyor.

Başbakan Kiryakos Miçotakis’in “Türkiye’nin SAFE savunma mekanizmasına katılımını veto ederiz” sözleri, Yunanistan’ın sertleşen tutumunun en açık göstergesi oldu.

Aynı yazıda, Fidan’ın 12 mil konusundaki “pazarlık” ifadesi, Atina’da “Türkiye geri adım arayışında” yorumlarına neden oldu.

Ancak Yunan basını, bu açıklamayı “uzlaşma değil, manevra” olarak değerlendiriyor. ‘KATILIRSAN DİYALOG REDDEDERSEN İZOLASYON’ Yunan yorumlarda ortak nokta, forumun Türkiye açısından bir diplomatik ikilem yaratması: Türkiye davete katılırsa Yunanistan “diyalog zemini kuran taraf” olarak uluslararası meşruiyet kazanacak; katılmazsa “uzlaşmayı reddeden ülke” konumuna düşecek.

Yunanistan, forumun yapısını “beş kıyı devleti” (Yunanistan, Türkiye, Mısır, Libya, Kıbrıs) olarak belirlerken, katılım için henüz resmî davet yapılmadı.

Ancak Atina’nın, ABD ve AB’den “yeşil ışık” almadan süreci başlatmayacağı belirtiliyor.

AVRUPA AYAĞI: AKDENİZ PAKTI Atina’nın 5×5 forumunu genişletme planı, Avrupa Komisyonu’nun geçtiğimiz hafta duyurduğu “Akdeniz Paktı – Tek Deniz, Tek Pakt, Tek Gelecek” programıyla da örtüşüyor.

Program, yeşil enerji, göç yönetimi, yatırımlar ve altyapı güvenliği gibi alanlarda işbirliği öngörüyor.

Yunanistan’ın hedefi, 5×5 forumunu bu Avrupa girişiminin parçası haline getirerek hem Brüksel’in hem Washington’un desteğini aynı anda almak.

ANKARA’YA DOLAYLI MESAJ Yunan basını, forumu Atina’nın “bölgesel liderlik” projesi olarak sunarken, hedefin açık olduğunu gizlemiyor: Türkiye’nin bölgedeki enerji ve güvenlik adımlarını sınırlamak.

Analist Constantinos Filis’e göre Atina, bu adımı “ABD’nin olası çözüm dayatmalarına tepki olarak değil, gündemi şekillendiren aktör olmak için” atıyor.

Ancak Filis, forumun “çok çeşitli çıkarlar içeren bir yapı” olacağını ve Yunanistan–Türkiye veya Libya–Mısır arasındaki deniz yetki alanı anlaşmazlıklarını çözme potansiyelinin düşük olduğunu da vurguluyor.

YUNANİSTAN SAHADA KALMAK İSTİYOR Atina yönetimi, bölgesel forum fikrini yalnızca diplomatik bir jest olarak değil, Doğu Akdeniz’de sahada kalma stratejisinin parçası olarak görüyor.

Bu kapsamda Girit Adası’nın ileride forum sekretaryası için merkez haline getirilmesi tartışılıyor.

Yunan kaynaklara göre, “amaç Türkiye’yi dışlamak değil, katılım şartlarını kendi belirlediği bir masaya çekmek.” Yine de bu tablo, Yunanistan’ın Washington’un çizdiği enerji hattına uyum sağlarken Türkiye’yi ikili pazarlık değil, çok taraflı platformlar içinde sınırlama politikasına yöneldiğini gösteriyor.

Atina’nın 5×5 planı şimdilik bir fikir aşamasında olsa da Yunan medyasındaki ton değişimi dikkat çekici: Artık mesele “bölgesel işbirliği” değil, ABD güdümlü yeni Doğu Akdeniz düzeninde kimlerin yer alacağı sorunu.

Ve bu tabloda, Türkiye’nin atacağı adımlar yalnızca Atina’yı değil, Washington ve Brüksel’i de yakından ilgilendirecek.