“Tekstili gözden çıkarsak herkes uçak yapamaz”

Recep ERÇİNDESA Yönetim Kurulu Başkanı Melih Çelet ve DESA CEO’su Burak Çe­let, markanın 53 yıllık yolculu­ğundaki yeni bir gelişmeyi biz­lere anlattı.

Şirket, 21 Ekim’de “Gozen Bioworks Corp. ve Gozen Institute Bio Materyal Araştır­ma Geliştirme ve Tasarım A.Ş. arasında niyet mektubu imza­lanması hakkında” KAP’a bildi­rimde bulundu.Bu gelişmenin detaylarını aktaracağız.

Fakat DESA yöneticileri ile bir araya geldiğimiz sohbet toplantısında önce sektörde yaşanan sıkıntıla­rı ele aldık.

Özellikle emek yoğun sektörlerde yaşanan kayıplara dikkat çeken 53 yıllık sanayici Melih Çelet, “Tekstil ve giyimi gözden çıkarmak durumdayız, deniyor Ama Fransa, İtalya gi­yim ve deri mamul ihracatı ya­pıyor.

Herkesin uçak yapması­nı, yüksek teknoloji üretmesini bekleyemeyiz.

Bu sektörlerde de katma değerli iş yapabiliriz” ifa­delerini kullandı.“Marka yolunda ara istasyonlar var”Bu noktada söze giren Burak Çelet, Hermes’ten örnek verdi: “Hermes gelip Zorlu’da deri nasıl üretilir diye zanaat gösteriyor.

İş yapma becerisini anlatıyor.

Emek yoğun sektörler çok cid­di bir istihdam kaynağı içeriyor ve yatırımlar, kurulu kapasite, bilgi birikimi, entegre bir sanayi altyapısı söz konusu.

Yerine ne koyacaksınız?

Turquality mar­kalaşmada önemli bir adımdı ve bu hedefe devam etmemiz gere­kiyordu.

Kolay değil.

Şartlar hız­lı davranmamız yolunda zorlu­yor.

İlla kendimiz marka olmak zorunda değiliz.

Ara istasyon­lar var.

Lüks markalarla iş birli­ği yapılabilir.

Bir marka devreye girdiğinde sektör ihracatını bir­den 10-50 milyon dolar artırabi­liyor.

Marka, ülke imajı ile para­lel ilerliyor.”Şirketin güncel durumu hak­kında da bilgiler veren Burak Çe­let, İstanbul Sefaköy, Çorlu, Düz­ce ve İtalya olmak üzere dört böl­gede, ortak olunan şirketlerle birlikte toplamda 2 bin istidamla faaliyet gösterdiklerini söyledi. 36 yıldır üretim yaptıkları Sefa­köy’de çanta imalatı bulunduğu­nu fakat bölgenin konutlaşma­sıyla birlikte belki on yıl sonra buradaki üretimi taşımak gere­keceğini kaydeden Çelet, “Yeni havalimanı tarafını değerlendi­riyoruz” dedi.

İtalya’daki yatırı­ma dikkat çeken Çelet, Arezzo’ya Düzce’den işçi götürerek burada hizmet sektöründeki çalışanları eğitip, üretime kattıklarını bil­dirdi.“İhracatta çok ciddi sıkıntı var”İhracatın toplam cirodaki pa­yının yüzde 17 civarında bulun­duğunu söyleyen Çelet, geçen on yılda bu oran yüzde 50’lerde iken Avrupa’daki yavaşlamanın düşüşte etkili olduğunu bildir­di. “İhracatın payı düştü ama ci­roda bir azalış yok.

İç pazar hız­lı mı arttı?” diye sorduğumuzda, “İç pazar dinamik.

İhracatta çok ciddi sıkıntı var” ifadelerini kul­lanan Çelet, sözlerini şöyle sür­dürdü: “İstisnai bir şey yaptık.

Emek yoğun sektörde markalaş­tık.İhracatta katma değer anla­mında DESA dışında üretim ya­pan kalmadı.

Herkes al-sat ya­pıyor.

Herkes aynı yerden ürün alıyor.

Biz Channel’e, Prada’ya hammadde veriyoruz. 15 yıldır Milano’da üst seviye butikler­de DESA markalı ürünler satı­yoruz.

Milano moda haftasına davet edilen ve defile yapan tek Türk markasıyız.

Forbes İtalya ve bizi ülkenin ilk 100 yönetici­sinden biri seçti.

İtalya’da DESA epey ünlü.”“Üretimin zorlaştığı bir dönemi yaşıyoruz”Birkaç basın mensubunun da­vetli olduğu sohbette DESA Yö­netim Kurulu Başkanı Melih Çe­let, halen şirkete gidip geldiğini ancak yakın zamanda Burak Çe­let’e de bu görevi devretmek is­tediğini dile getirdi. 53 yıllık sanayicilik öyküsünü Nuri Çola­koğlu’nun kaleme al­dığı “Olmazı oldur­mak” adlı kitabında anlatan Melih Çelet, bugün üretimin zor­laştığı bir dönemin yaşandığını dile getirdi.

Melih Çelet, “Tan­su Çiller zamanı, 94 kri­zi, bankalar evime ha­ciz yolladı.

O gün ‘Adre­si Türkiye’de olan ama küreselleşen bir şirket olmalıyız’ dedim.

Yü­kümlülüğümüz yüksek olmadığı için finansal anlamda rahat bir yıl geçiriyo­ruz” diye konuştu. “Vegan deriden cüzdan yaptı dünya markası anlamadı” Gelelim KAP’a yapılan bildirime.

Şirket, deri sektörü üzerinde etki yapabilecek alternatif teknolojileri değerlendirmek üzere, bio-teknoloji alanında faaliyet gösteren Amerikalı şirket Gozen Bioworks Corp. ve Türk şirket Gozen Institute Bio Materyal Araştırma Geliştirme ve Tasarım A.Ş. ile hayvansal veya bitkisel olmayan, kimyasal içermeyen, biyolojik olarak parçalanabilir, yeni nesil materyallerin geliştirilmesi, üretimi ve nihai mamul haline getirilmesi, yurt içi ve uluslararası pazarlarda ticarileştirilmesi amacıyla bir ortak girişim kurulmasına yönelik niyet mektubu imzaladı.Dünyadaki vegan deri talebine işaret eden Burak Çelet, niyet mektubunun bunu kapsadığını vurguladı.

Çelet, laboratuvar ortamında biyopolimer hammaddeden üretilen deriden deneme amaçlı bir cüzdan ürettiklerini ve dünyanın dev markalarından birine sunduklarında, “Dikişleri şöyle olmuş’ diye yorum yaptılar. ‘Bu bildiğimiz hayvansal deri değil’ dediğimizde şaşırdılar” bilgisini verdi.Çoklu pazar çoklu kanal çoklu ürünBurak Çelet, zamanın mağaza açarak yol almak istediklerini ancak burada “dayak yedikten” sonra “corner” şeklinde yol aldıklarını anlattı. “120 corner var” diyen Çelet, günümüzün mağazalarının küresel pazar yerleri olduğundan hareketle bu kanalda büyümeyi önemsediklerini ifade etti.

Avrupa’da Zalando kanalıyla büyümeyi amaçladıklarını dile getiren Çelet, “Deri ve konfeksiyon tek pazara bağımlı kaldı.

Çoklu pazar, çoklu kanal, çoklu ürün ayrıştığımız nokta oldu” dedi.Bugün Mısır, yarın Kamboçya mı?Mısır’a giderek maliyet dengesi kurmaya çalışan sektörlere dikkat çeken Burak Çelet, şunları söyledi: “Bugün Mısır’a gidiyorlar yarın daha Kamboçya’ya mı gidilecek?

Ucuzun sonu yok.

Ben Düzce yatırımı öncesi Çin’e gidip birkaç ay orada kaldım.

Çin’e yatırım yaparsak orada kalmam gerekecekti.

Ben istemedim.

Ülkemizde 6. bölge teşviklerine baktık.Deprem nedeniyle Düzce’de teşvikler vardı.

Burayı tercih ettik.

Katma değerli ihracat için İtalya’ya yatırım yaptık.

Bugün yine Mısır’a değil Fransa’ya mı gitsek diye düşünürüz.

Ben İtalya’da modyuma çıkan Çin markası görmedim.

İtalya’ya yatırım yapınca bir marka Türkiye’den tedarike yöneldi.

Piyasa küçülürken müşteri getirdik.

İtalya’daki yatırım bizim pazarlama yüzümüz.

Bizim kilogram ihracat birim değerimiz 116 dolar civarında.”