Kerkez’in sözleri neden haber oldu?

Yargıtay Başkanı Ömer Kerkez, “Adli ve İdari Yargıda Bireysel Başvuru İhlal Kararları ve İhlalin Sonuçlarının Ortadan Kaldırılması” başlıklı toplantıda yaptığı konuşmada hukuk devleti açısından çok kıymetli şeyler söyledi.Biz de o sözleri geniş geniş haber yapıp konuştuk.Önce okumayanlar için bazı cümleleri hatırlatmak isterim:- “Anayasa Mahkememiz bir ihlal kararı verdiği zaman tüm kurumların, tüm yargı organlarının hepimizin buna uyması ve gereğini yerine getirmesi gerekir,”***“Çünkü kesinlikle şu cümleyi söylemek istiyorum.

İhlalin sonuçlarının giderilmesi de vatandaşımızın bir temel hakkıdır,” “İhlalin sonuçlarının giderilmesi mümkün olmazsa ihlal kararının bir anlamda havada kalması ve uygulanmaması söz konusu olur,”***Hani “köpek insanı ısırdığında haber değildir.

İnsan köpeği ısırırsa haberdir” derler ya...Kerkez’in bu açıklamaları da aslında bir yargı mensubunun Hukuk Devleti ve Anayasa Hukuku bağlamında söylemesi gereken sözlerden ibarettir ve sözlerinin haber olmasını gerektiren bir durum yoktur.Peki Kerkez’in sözleri neden hepimizi heyecanlandırdı ve ilk defa oluyormuş gibi haber oldu?

Bu soruya yanıt vermek için önce Anayasamızın önemli maddelerini anımsamamız gerekiyor.***- Anayasamızın, Anayasa Mahkemesi’nin görevlerini düzenleyen 148. maddesinin bir fıkrasında şöyle deniyor:“Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından, ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi’ne başvurabilir.

Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır.”- Aynı şekilde Anayasanın 90. maddesi TBMM onayından geçmiş uluslararası anlaşmaların Türk mevzuatının üstünde olacağına işaret ediyor ve haliyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesiyle bu sözleşme çerçevesinde yargılamalar yapan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları, Türkiye’de de geçerli sayılıyor.

Zaten Anayasanın 148.

Maddesine eklenen bireysel başvuru hakkı da AİHM’de Türkiye’den giden dosyaların azaltılması amacıyla getirilmişti.- Anayasamızdaki bir başka önemli madde de 153.

Madde.

Bu maddenin son fıkrası aynen şöyle:“AYM kararları Resmî Gazetede hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar.”***Şimdi gelin Kerkez’in mevcut mevzuatı ifade etmesinin neden “haber” olarak görüldüğüne bakalım.

Önce somut yaşanmış gelişmeleri aktarayım:- AYM’nin bireysel başvuru kapsamında aldığı bazı kararların yerel mahkemelerde ve yüksek yargı tarafından ciddiye alınmadığı onaylanmadığı önemli davalar var.

Enis Berberoğlu ve Şahin Alpay kararları buna örnektir.

Ancak öyle bir karar var ki sadece Türkiye’de değil, dünyada da hukuk tarihine geçmiştir.Can Atalay kararı...- Gezi Davası tutuklusu Atalay, 2023 seçimlerinde Hatay’dan milletvekili seçildi.

Normalde Anayasa gereği yargılama sürecinin durdurulup dönem sonuna bırakılması, Atalay’ın da serbest kalıp milletvekili olması gerekiyordu.

Ancak Yargıtay 3.

Dairesi de İstanbul’daki yerel mahkeme de AYM’nin bu kararını takmadı.

Yargılamayı durdurmadığı gibi, yerel mahkeme kararını onayladı.Yargıtay 3.

Dairesi AYM kararını uygulamamakla kalmayıp, kararı veren AYM üyeleriyle ilgili suç duyurusunda bulundu.Daire açıklamasında AYM’nin kararını “Yargıtay’ı tehdit” olarak nitelendirildi.Yargıtay’ın tavrı iktidar tarafından hararetli bir şekilde desteklendi.- İktidar AYM kararını tanımama kararını bir üst noktaya taşıdı ve TBMM Genel Kurulu’nda Atalay’ın milletvekilliğini düşürdü.AYM, bu defa da TBMM’nin bu kararının ihlal olduğuna hükmetti ve milletvekilliğini düşürme kararını “yok hükmünde” saydı.Ancak TBMM bu kararı da görmezden geldi.***Gördüğünüz gibi, Yargıtay Başkanı Kerkez’in “olmalı” dediği şey bu ülkede bizzat Yargıtay tarafından oldurulmadı.O nedenle de Kerkez’in normal mevzuatı hatırlatması haber oldu.Tıpkı Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un “Türkiye bir hukuk devletidir” ve “Türkiye’de yargı bağımsızdır” tarzı cümlelerinin her seferinde haber olması gibi...Adalet bekleyen vatandaşlar olarak artık Yargıtay Başkanı Kerkez’den işe, başında olduğu kurumların uymadığı AYM kararlarına el atarak başlamasını bekleyebiliriz değil mi?