18 Ekim Dünya Menopoz Günü’ydü... ‘Bir kırılma değil dönüşüm evresi’

Gerginsek, duygusal gelgitler yaşıyorsak, kilo aldıysak, sıcaklar çekilmez hale geliyorsa, reglimiz düzensizleştiyse “Acaba menopoza mı giriyorum” diye tedirgin olabiliyoruz.

Sorular birbirini kovalıyor: Vajinal kuruluk yaşar mıyız, seks hayatımız bundan etkilenir mi, hormonlarımız değişince daha hızlı yaşlanır mıyız?Talk show sunucusu Oprah Winfrey’yle Hollywood ünlülerinden Halle Berry ve Naomi Watts menopoz döneminde yaşadıklarını samimiyetle anlatan isimlerden.

Berry’nin kadınların bu süreci daha bilinçli ve sağlıklı geçirebilmesine yardım etmek için kurduğu bir platformu da (re-spin.com) var.

Naomi Watts da Stripes Beauty adlı güzellik markasıyla menopoz dönemindeki kadınların ihtiyaçlarına yönelik ürünler sunuyor.

Evet, artık daha rahat konuşuyoruz ama yine de menopozla ilgili aklımıza takılan onlarca soru var.

Biz de bunları Academic Hospital kadın hastalıkları doğum ve perinatoloji uzmanı Prof.

Dr.

Zehra Neşe Kavak ve kadın hastalıkları ve doğum uzmanı Doç.

Dr.

Gülfem Başol’la konuştuk.

Başol öncelikle “Menopoz bir kırılma değil, bir dönüşüm evresidir.

Ve her dönüşüm, kadın olmanın bambaşka bir ifadesidir.

Türkiye’de menopoza girme yaşı ortalama 47-49.

Dünyada da böyle.

Ancak erken menopoz (40 yaş altı) vakalarında artış görülüyor.

Bunun nedeni de stres, çevresel toksinler, yetersiz beslenme, sigara kullanımı, bazı tıbbi tedaviler (kemoterapi, yumurtalık operasyonları) gibi faktörler” diyor.Prof.

Dr.

Zehra Neşe Kavak’sa insan ömrünün uzamasıyla menopozun artık çok önemli bir durum olduğunun altını çiziyor ve ekliyor: “Menopozdan sonra neredeyse 30 yıllık bir ömür kadınları bekliyor ve bu süreci iyi anlamak gerekiyor.

Menopozu kendi içinde dönemlere ayırıyoruz.

Premenopoz dönemi son âdetten önce yaşanır. Âdetten kesilme sonrasındaki dönem postmenopozdur.

Perimenopozsa hem premenopozu hem postmenopozu kapsayan ilk 1 yıllık geçiş sürecidir.

Bir kadın bir yıl boyunca hiç âdet görmediyse tıbbi olarak menopoza girmiş kabul edilir.”Prof.

Dr.

Kavak premenopozal dönemin âdetin üçüncü gününde bakılan folikül uyarıcı hormon (FSH) seviyesiyle anlaşılabileceğini söylüyor.

Değerler 13 mlu/ml’nin üstüne çıkarsa sürecin premenopoz olarak değerlendirildiğini belirtiyor.

Premenopoz 2-8 yıl arası devam edebiliyor.

Bu dönemde nadiren hamilelik yaşanabiliyor.

Menopozun ilk işaretleri de âdet düzensizliği, ateş basması, gerginlik, unutkanlık, aşırı sinir, baş ağrısı, baş dönmesi, ruhsal değişiklikler, depresyona yatkınlık, kilo alma, deri ve saç farklılıkları, vajinal kuruluk, kemik kaybı ve kuru göz sendromu.Birçok kadının “Beynimin kaynadığını hissediyorum” gibi tabir ettiği fiziksel rahatsızlığıysa Doç.

Dr.

Gülfem Başol şu şekilde özetliyor: “Hormonların beyne etkileri bu tür duyusal ve algısal değişimlere yol açabilir.

Kadınların yaşadıkları gerçek bir rahatsızlıktır.”Hastalık riskleriProf.

Dr.

Zehra Neşe Kavak’a göre östrojen eksikliğine bağlı olarak kemik dokusunda kalsiyum kaybı yaşanıyor.

Yani kemik erimesi dediğimiz osteoporoz meydana geliyor ve kemiklerin kırılganlığı artıyor.

Östrojen damar duvarlarında elastikiyeti sağladığı için menopoz öncesinde kadınlarda kalp ve damar hastalıkları erkeklere göre daha az.

Ancak menopoz sonrası damar sertleşmesine bağlı olarak hipertansiyon ve kalp rahatsızlıkları daha çok görülüyor.Östrojen beyindeki bazı hormonların oluşumunu da etkiliyor.

Bu yüzden östrojen eksikliğinde depresyon, uykusuzluk, panik atak, obsesif kompulsif bozukluk gibi duygu durumu değişiklikleri yaşanabiliyor.

Enerji düşüklüğü, konsantrasyon zorluğu ve cinsel istekte azalma meydana gelebiliyor.

Hormon tedavisiProf.

Dr.

Kavak özellikle kalp-damar sağlığını düzenlemek ve kemik erimesini yavaşlatmak için hormon tedavisini önerdiklerini söylüyor. “Çünkü yaşlılarda en sık ölüm nedeni kemik kırılması sonrası meydana gelen komplikasyonlar” diyor.

Ancak yüksek tansiyon, diyabet, sigara kullanımı nedeniyle damar hastalığı ve damar içi pıhtılaşma riski yüksek kişilere östrojen verilmesinin uygun olmadığını belirtiyor.

Aynı şekilde meme kanseri hikâyesi olanlara da uygulanmıyor.

Kavak menopozda hormon tedavisinin 70 yaş üstü kadınlarda alzheimer hastalığı riskini arttırdığına dair bilimsel yayınlar olduğunu da ekliyor.Doç.

Dr.

Gülfem Başol’sa hormon tedavisiyle ilgili şunları anlatıyor: “Şikâyetleri günlük yaşamını zorlaştıran kadınlara önerilebilir.

Özellikle erken yaşta menopoza girenler, osteoporoz riski taşıyanlar; şiddetli sıcak basması, gece terlemesi ve uykusuzluk yaşayanlara faydalı olabilir.

Hafif düzeydeki şikâyetler için hormon tedavisi şart değil.

Çünkü uzun süreli hormon tedavisinin riskleri de var.

Özellikle geç yaşta başlanan veya yüksek dozda uzun süre kullanılan hormon tedavisi meme kanseri, damar tıkanıklığı, inme ve safra kesesi hastalıkları riskini arttırabilir.

Bu nedenle hekim kontrolünde ve kişiye özel uygulanmalı.”‘Kalsiyum içeren gıdalara ağırlık verilebilir’Menopozdan sonraki hayatımızı nasıl sağlıklı geçireceğimizi Prof.

Dr.

Zehra Neşe Kavak anlattı. ◊ Kalsiyum içeren süt, yoğurt ve peynir gibi gıdalara ağırlık verilebilir.

Tuz, şeker ve unu azaltabilirsiniz.

Hayvansal gıdaların, özellikle balığın haftada üç kez yenmesi gerekir.

Kızartmalardan kaçının.

Sebze ağırlıklı besinler tercih edin.

Alkolü azaltın ve sigarayı bırakın.◊ Hafif spor yapın, bolca güneşlenin ve belirli aralıklarla C vitamini, D vitamini, B12 seviyelerinizi ölçtürün.

Paketlenmiş rafine gıdalardan uzak durun.

Menopoz döneminde uyku düzeniniz bozulabilir, bu yüzden kafeini azaltın.

Bol su içmeyi de ihmal etmeyin.‘Libido azalabilir ama...’Doç.

Dr.

Gülfem Başol menopoz döneminde cinsel hayatla ilgili şunların yaşanabileceğini söylüyor:   ◊ Menopoz döneminde vajinal kuruluk, vajinal dokuda incelme, elastikiyet kaybı gibi değişiklikler cinsel ilişkide ağrıya neden olabilir.

Libido azalabilir.

Bu durumda hormon tedavisi ya da lokal östrojen içeren kremler, kayganlaştırıcılar ve özellikle vajinal lazer tedavileri oldukça etkili olabilir.◊ Cinsel ilişki sırasında ağrı, menopoz döneminde yaygın bir durumdur.