Bir zaman kapsülü: Bolonya

Bolonya, Roma'nın kalaba­lığından, Milano'nun hı­zından uzak, otantik bir İtalya havası almak isteyenler için biçilmiş kaftan.

Sokakların­da dolaşırken, kırmızı tuğlalı ev­lerin gölgesinde kahve yudum­larken veya bir tabak taze taglia­telle al ragù ile sofraya otururken, kendinizi bir roman kahramanı gibi hissedeceksiniz.

Gelin, bu kızıl şehrin katmanlarını birlik­te soyup, onun büyüsüne kapıla­lım.

Portikoların altına adım atı­yoruz...Bolonya'ya vardığınızda, si­zi ilk karşılayanlar o sonsuz ke­merler olacak.

UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan 62 kilo­metre uzunluğundaki portikolar, şehrin damarları gibi birbirine bağlı.

Yağmur da yağsa, güneş de vursa, bu sütunlu yürüyüş yolları sizi koruyacak.

Şehrin ritmi ade­ta buradan akıyor: Sabah espres­so'suyla başlayan günler, akşa­müstü aperitivo sohbetleriyle bi­tiyor.

Nüfusun yarısını oluşturan 90 bin üniversite öğrencisi ise so­kaklara gençlik enerjisi katıyor; duvarlarda afişler, kafelerde fel­sefi tartışmalar eksik olmuyor.Tarih mozaiği: Etrüsklerden rönesans'a Bolonya'nın hikayesi, prehis­torik dönemlere uzanıyor.

MÖ 9. yüzyılda Villanova uygarlığı­nın tarım ve zanaat izleri bura­da başlıyor.

MÖ 7.-6. yüzyıllar­da Etrüskler, bölgeyi "Felsina" adıyla bir ticaret merkezi haline getirmiş; zengin mezarlar ve sa­vunma duvarları, onların metal işçiliğini anlatıyor.

Ancak asıl dö­nüşüm, MÖ 189'da Romalıların Boii kabilesini yenip "Bononia"yı kurmasıyla geliyor.

Dik açılı so­kaklar, forum, tiyatro ve surlarla çevrili bu koloni, Julius Caesar'ın bile konuştuğu bir yer olmuş; yaklaşık 20 bin nüfusuyla Po Va­disi'nin incisi.Roma sonrası Gotlar ve Lon­gobard istilalarıyla sarsılsa da, 8. yüzyılda Papalık kontrolüne gi­ren şehir, 11. yüzyılda özgür bir komün olmuş.

Orta Çağ'da tüc­car ailelerin yükselişiyle par­lamış: 12. yüzyılda inşa edilen Asinelli ve Garisenda kuleleri, aileler arası güç rekabetinin sim­geleri.

Bu "iki kule", Pisa'nınki­ni andıran eğikliğiyle Garisenda ve 97 metrelik heybetiyle Asinel­li, şehrin siluetini tanımlıyor. 16. yüzyılda Papalık Devleti'nin par­çası olan Bolonya, Rönesans'ta sanat ve bilimin merkezi haline gelmiş. 19.-20. yüzyıllarda ise işçi hareketleri ve öğrenci protesto­larıyla "kızıl" lakabını pekiştir­miş.Bugün Bolonya, Bronz Çağı ka­lıntılarından Rönesans sarayla­rına kadar katman katman bir ta­rih müzesi.

Her sokakta okunan bir hikaye var: Ticaretin, isyanın ve yeniliğin hikayesi.Eğitimde bir dev: Bologna üniversitesi'nin mirasıBolonya denince, akla ilk gelen "La Dotta" yani bilge şehir unva­nı. 1088'de hukuk öğrencileri ta­rafından kurulan Università di Bologna, dünyanın en eski sürek­li faaliyet gösteren üniversitesi.

Guinness Rekorlar Kitabı'nda "ilk derece veren üniversite" ola­rak yer alıyor.

Kökeni, 11. yüzyıl­da rahiplerin ve tüccarların ders­lerine dayanıyor; zamanla tıp, fel­sefe ve teolojiye yayılmış.

Dante, Petrarca, Kopernik, Erasmus gi­bi devler burada yetişmiş.

Orta Çağ'da Avrupa'nın entelektüel merkezi olan kurum, bugün QS sıralamasında hukuk ve tıp ala­nında lider.Sokaklar canlı, kafeler birer tartışma arenası.

Archiginnasio binası, üniversitenin kalbi; hal­ka açık kütüphanesi ve 16. yüz­yıl Anatomi Tiyatrosu'nu mut­laka ziyaret edin.

Sedir ağacın­dan oyulmuş, heykellerle süslü bu amfi, tıp eğitiminin devrimini simgeliyor; kadavralar üzerinde derslerin verildiği yer.

Bolonya, bilgiyle yoğrulmuş bir şehir; her köşesinde entelektüel bir miras kokusu var.Gezilecek yerler: Portikoların labirentinde bir hazine avıBolonya, yürüyerek keşfe­dilecek bir cennet.

Bu cenne­ti keşfetmeye Portikoların rehberliğinde başlayın: Piazza Maggiore, şehrin nabzı. 13. yüz­yıldan kalma Palazzo d'Accursio ve Palazzo del Podestà ile çevrili meydan, her daim canlı.

Yanın­daki Piazza del Nettuno'da Gi­ambologna'nın 16. yüzyıl eseri Neptün Çeşmesi, su tanrısının şehvetli heykeliyle büyüleyici, buluşma noktası burası.Dini miras için Basilica di San Petronio'ya uğrayın: 15. yüzyıl Gotik-Rönesans şaheseri, dünyanın en büyük tuğla kilise­lerinden.

İçindeki meridyen çiz­gisi, güneş saati olarak işlev gö­rüyor, bu, Kopernik'in modelini doğrulamak için kullanılmış.

Ya­kınındaki Santo Stefano komp­leksi yani"Bologna'nın Kudüs'ü" yedi kiliseden oluşuyor: 5. yüzyı­la uzanan avlular, Roma tapınak kalıntıları ve mistik bir hava.

Hz.

İsa'nın mezarının kopyası bile burada!Panoramik bir bakış için Due Torri'ye tırmanın: Asi­nelli Kulesi'ne 498 basamak çı­kın (Garisenda ziyarete kapalı, eğikliğiyle ünlü).

Tepeden kırmı­zı kiremitli çatı denizini ve Ape­nin Dağları'nı seyredin.

Şehir dı­şına kaçmak isterseniz, San Luca Bazilikası'na 3,8 km'lik portiko yoluyla yürüyün: 666 kemer, 18. yüzyıl barok kiliseye ve dağ man­zarasına çıkar.Sanatseverler Pinacoteca Nazionale'yi kaçırmasın: Gi­otto, Raphael, Tintoretto ustalık­ları burada.

Modern bir deneyim için MAMbo ideal.

Quadrilatero mahalleleri ise Orta Çağ sokakla­rında kaybolmak için: Dar geçit­ler, tarih dolu.

Bolonya’da adım başı bir sürpriz var; portikoların altında kaybolun, çıkın.Bolonya, kültürün ve neşe­nin şehri; festivalleriyle cap­canlı.

Müzik için Bologna Fes­tivali (Nisan-Ekim): 100'den fazla klasik, caz konseri var.

Olt­re Festival (yaz), surların ötesin­de rock ve elektronikle coşar.

Si­nemaseverlere Cinema Ritrova­to (Haziran-Temmuz): Restore edilmiş klasikler, açık havada.Çocuklar için Bologna Children's Book Fair (Nisan), dünyanın en büyüğü.

Caz tut­kunları Bologna Jazz Festiva­li'ni (Temmuz) beklesin.

Ye­mek festivalleri ise "La Gras­sa"nın zirvesi: Mortadella Festivali (Eylül), 100 çeşit salam tadımıyla sokak partileri.

Tor­tellino Festivali (Ekim), ev yapı­mı makarnalar ve usta atölyeleri.

Festival of the Flavors (Mayıs), Parmigiano-Reggiano, balsamic sirke, prosciutto sergisi.

Sonba­harda Sagra del Marrone (kastan­ya) veya Funerale della Saracca gibi yerel kutlamalar.

Kışın No­el pazarları, yazın açık hava film­leri...

Takviminizi bolognawelco­me.com'dan kontrol edin; Bolon­ya, her mevsim bir festival.Lezzet durakları: "Şişman" şehrin cömert sofraları "La Grassa" lakabı, boşuna değil: İtalyan mutfağının kalbi burada atar.

Menüde yıldız, tag­liatelle al ragù – "spaghetti bolog­nese" diye yanlış bilinen, aslında elde açılmış yumurtalı tagliatel­le'ye saatlerce pişmiş et sosu (do­muz-dana, süt, şarap, salça).

Ger­çek Bolonya usulü, unutulmaz.Tortellini, minik et dolgulu halkalar; rivayete göre melek göbeğinden esinlenilmiş, et suyunda (in brodo) servis edi­lir.

Mortadella, şehrin guru­ru: Yağlı, fıstıklı salam; "panino con la mortadella" ile sokak lez­zeti.Keşif için Quadrilatero'ya dalın: Mercato delle Erbe ve Mercato di Mezzo'da taze peynir­ler, salamlar, şaraplar arasında dolaşın.

Aperitivo ritüeli kaçınıl­maz: Lambrusco veya Pignoletto eşliğinde cicchetti'ler – küçük ta­bak atıştırmalıklar.En iyi duraklar: Osteria del­la Fondazza, geleneksel ragù için (15-20€).

Nonna Rosa, ev tortel­lini'si ve aile samimiyeti.

Osteria Bartolini, Michelin'li deniz ürün­leri (30-50€).

Trattoria Battibec­co, yerel vibe ve şarap eşleştirme­leri.

Da Cesari, 20. yüzyıl klasiği – zampone deneyin.

Aperitivo için Zerocinquantello veya Altro.Ve­jetaryenlere Ahimè.Hangi mevsimde gidilmeli?

Bolonya'nın dört yüzü Bolonya, dört mevsim ayrı güzel.

En ideali ilkbahar (Ni­san-Haziran): 15-25°C, uzun günler, festival yoğunluğu var, portikolar çiçeklerle renklen­dir.

Sonbahar (Eylül-Ekim): Ilı­man hava, az kalabalık, trüf-man­tar mevsimi; Biografilm Festivali (Ekim) sinema ziyafeti.Yaz (Temmuz-Ağustos): 30°C+ sıcak, turistik kalabalık ama konserler zirvede.

Kış (Ara­lık-Şubat): 0-10°C, sisli-roman­tik; Noel ışıkları ve pazarlar bü­yülü.

Düşük sezonda oteller %30 ucuz, sis altında kuleler, masalsı.