Dr. Burcu Ünüvar: Bildiğimiz işi bilmediğimiz şekilde yapmamız gereken bir dönemdeyiz

Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TSKB) Başekonomisti Dr.

Burcu Ünüvar, “Bu sefer başka” diyerek belirsizliğin artık hareketsizlik anlamına gelmediğini söyledi.

Korumacılığın arttığını, büyümenin yavaşladığını belirten Ünüvar, Türkiye’nin insan kaynağına, verimliliğe ve teknolojiye yatırım yapması gerektiğini dile getirerek “Bildiğimiz işi bilmediğimiz şekilde yapmamız gereken bir dönemdeyiz” dedi.

Gülen Gözler filmindeki Vecihi sahnesinden bir görselle sunuma başlayan Ünüvar, “Herkes masaya yapışıyor, eşyalar sallanıyor.

Bizi de ona benzetiyorum; reel sektör, halk, iktisatçılar… Hepimiz sallantıya rağmen ayakta kalmaya çalışıyoruz.

Çünkü bu sefer başka türlü geliyor” dedi.

Ünüvar, şunları anlattı: “Bir yıl önce enflasyon çok yüksekti, küresel enflasyon düştü.

Peki büyüme?

Piyasa başka bir şeydir: Dansa devam eder, müzik devam eder. ‘Yarın ne olacak?’ diyorsanız müzik devam edecek.

Ama ekonomi başka bir şey.

Yarını kurmak istiyorsak sadece piyasa perspektifiyle bakmamalıyız.

Bugün enfl asyon çoğu ülke için temel endişe değil.

Çin’den dezenfl asyonist etki yayılabilir; Avrupa Merkez Bankası ucuz Çin ürünlerinden kaygılı.

Ama ABD’ye dikkat edilmeli.

Belirsizlik endeksi 2008’den beri artıyor; ABD’de ticaret ve para politikasında, Avrupa’da da belirsizlik yükseliyor.

Euro değer kazanmaya devam etmeyebilir.

Trump doların değer kaybetmesini istiyor.

Herkes DXY’yi (ABD Dolar endeksi) takip ediyor; onu bırakın, ticaretle ağırlıklandırılmış reel dolar endeksine bakın.

O endeks değer kaybediyor ama artık yataya geçti; doların değer kaybının ilelebet lineer gitmesini beklememek gerekir.

Çin’in belirsizliği azalıyor, büyüme tahmini arttı. ‘Çin krizini ihraç eder’; oradaki dert hepimizin derdi.

Belirsizlik yüksek ama bu hareketsizlik demek değil.

Bu dönemin belirleyicisi, belirsizlik çok yüksekken hareketlilik de çok yüksek.

Herkes yer değiştiriyor; o hareketliliğin parçası olmak gerekiyor.

Eskiden ‘belirsizlik fazla, kenarda bekleyeyim’ denirdi.

Hayır; hareketin parçası olmamız gereken bir dönemdeyiz.

Bu hareketin bir kısmından korunmalı, bir kısmına alışmalı, bir kısmında ise önüne geçip daha hızlı olmalıyız. 2008 küresel krizinden sonraki parasal genişlemeye değinen Ünüvar, “O para nereye gitti biliyor musunuz?

Neredeyse tamamı finansal piyasalara. 2008’den sonra dünyada yatırımlar sadece bir puan arttı; oysa borsaların millî gelire oranı ikiye katlandı.

Sonuç, tarihte görmediğimiz bir gelir adaletsizliği.

Bu yüzden popülist politikalar yükseliyor.

Korumacılığın artacağı yıllara hazırlanmalıyız.

Dünya büyümüyor; Dünya Bankası tahminleri sürekli düşüyor.

ABD artık şirketlerin içinde aktif yatırımcı; sanayi politikası değişiyor.

Devletler üretimi ülkelerine çekmek istiyor.

Tarife işin magazini; asıl değişim sanayi politikasında.

Faizler düşse de borç yüksek; borçlanma kolay olmayacak.” Ünüvar, Türkiye için yol haritasını şöyle özetledi: “Fiyat istikrarını sağlamalı, enfl asyon yaratmadan büyüme potansiyelimizi artırmalıyız.

İhracatta pazar payı kaybetmemeli, kadınları işgücüne katmalı, gençlere iş bulmalıyız.

Enfl asyon uzun yol arkadaşımız.

TSKB araştırmaları bu yıl yüzde 30,5, gelecek yıl yüzde 20’nin üzerinde enfl asyon öngörüyor.

Merkez Bankası faiz indirimlerinde dozu kısmak zorunda.

Ama asıl mesele büyüme.

Türkiye’nin potansiyel büyümesini eskiden 5–5,5 derdik; bugün 4 diyoruz.

Bu 1,5 puanı nerede kaybettik?

Sadece bizde değil, dünyada da potansiyel büyüme düştü.

Merkez Bankası faiz indirince potansiyel büyüme artmıyor.

İnsanımıza, verimliliğe, teknolojiye yatırım yapmalıyız.

Türkiye’yi düşük ücret ve kurla rekabet eden ülke olmaktan çıkarmalıyız.

Faiz indirimi önemli ama yeterli değil.

Enfl asyonla mücadeleye bir hikâye eklemeliyiz.

Aynı işi aynı şekilde yaparak, küresel hâllerin geçmesini bekleyerek düzelmeyecek; ‘bu sefer Vecihi başka türlü geliyor’ dediğimiz yepyeni bir dönemdeyiz.”