Haber Detayı

Türkiye İşçi Partisi, Behice Boran'ı unutmadı
Siyaset odatv.com
10/10/2025 16:56 (2 ay önce)

Türkiye İşçi Partisi, Behice Boran'ı unutmadı

Türkiye İşçi Partisinin tarihsel önderi ve Türkiye’nin ilk kadın siyasi parti genel başkanı Behice Boran, Türkiye İşçi Partisi tarafından vefatının 38'inci yılında mezarı başında anıldı.

Siyasetçi, akademisyen ve sosyolog Behice Sadık Boran, ölümünün 38'inci yıl dönümünde İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı'ndaki kabri başında, Türkiye İşçi Partililer (TİP) tarafından anıldı.

ANKA'da yer alan habere göre, anma töreninde okunan basın açıklamasında şu satırlara yer verildi.“Değerli yoldaşlar, bugün Türkiye'nin ilk kadın genel başkanını, bir devrimciyi, sosyalist devrimin militan savunucusunu, bir aydın olmanın verdiği sorumlulukla tüm hayatını örgütlü mücadeleye adamış bir sosyalisti, Behice Boran'ı anmak üzere toplandık.

Sözlerime onun cümleleriyle başlatmak istiyorum. ‘Kişiler hakkında nasıl mı karar vereceksin?

Hayatlarına bakarak.

Bir insan yaşadığı hayatın insanıdır.

Doğru bulduğumuz fikirleri öyle benimsemiş, öyle içimize sindirmiş olmalıyız ki bunlar davranışlarımızı biz farkında olmadan dahi etkilemeli, tayin etmeli, yönetmelidir.

İnsan nihayet ne kadar sosyalist olmaya devam etse de bir gün bedeni bu fani dünyaya veda eder.

Ama işçi sınıfı partileri, işçi sınıfı var oldukça devam eder, gider.

Sosyalist de doğulmaz sosyalist yaşanır.'“ÖMRÜNÜ EMEKÇİ HALKININ YANINDA OLARAK YAŞAMAYI SEÇTİ”Behice Hanım bu sözleriyle sosyalizme bir fikir değil, bir yaşam biçimi olarak kavrama çağrısında bulunuyor bizlere.

O inandığı değerleri makale satırlarında savunmadı.

Sokağa çıkma yasağını delerek emekçinin bayramını kutlamak üzere Merter'den Taksim'e olan yürüyüşünde bulduk onun mücadelesini.

Onun hayatına baktığımızda görüyoruz ki sosyalist olmak bir süreklilik meselesidir ve yaşam onun hakkını verdiğin derecede kutsaldır.

Behice Hanım aynı zamanda bu toprakların sosyalisti olmayı da kendi yaşantısıyla bir kez daha gösterdi bizlere.

Yurt dışında almış olduğu eğitim sayesinde istediği zaman dışarıda bir yaşam kurabilirdi.

Yahut istemediği halde DTFC kürsüsünden uzaklaşmak durumunda bırakıldığında.

Ama o ömrünü bu memleketin emekçi halkının yanında olarak yaşamayı seçti.

Mücadelesinin en zorlu tarafının ise hapis yatmak değil, 76 yaşında bir yabancı ülkede sürgün yaşamak olduğunu söyledi.

Bugün biz Behice Boran'ı anarken onun 'sosyalist yaşamak' dediği bu çizgiyi kendi çizgimiz biliyor onun yoldaşları olma, işçi sınıfının partisinin saflarında olmanın gururunu taşıyoruz.Yoldaşlar Behice Boran bir dönemi değil, bir tarafı temsil ediyor.

Yenilmez olanı, biat etmeyeni, inandığı dünya uğruna son nefesine kadar örgütlü kalanı.

Onun sözleriyle başladık, onun sözleriyle bitirelim.

Yarınlar sosyalizmindir, yarınlar bizimdir.

Gücümüzün tükenmez kaynağı ve aydınlık yarınların umudu işçi sınıfımıza selam.

Selam dünyanın ve Türkiye'nin aydınlık geleceğine."BEHİCE BORAN KİMDİRBehice Boran 1 Mayıs 1910'da Bursa'da doğdu.

Ortaöğrenimini Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'nde yaptı.

Kolejdeki öğretmeninin tavsiyesiyle Amerikan Michigan Üniversitesi (ABD) ona burs verme teklifinde bulundu.

Michigan Üniversitesi’nde sosyoloji doktorasını tamamladıktan sonra 1939'da Türkiye'ye döndü ve Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi (DTCF) sosyoloji bölümüne doçent olarak atandı.1941'de bir grup arkadaşıyla birlikte "Yurt ve Dünya" ve "Adımlar" dergilerini çıkarmaya başladı, ancak her iki dergi de 1944 yılında bakanlar kurulu kararıyla kapatıldı. "Görüşler" dergisinde yayımlanan bir yazısından dolayı üç öğretim görevlisi ile birlikte hakkında tahkikat açıldı.

Bunun üzerine Boran ve arkadaşları Danıştay'a dava açtılar ve kazanarak üniversitedeki görevlerine döndüler.

Bir süre sonra Boran ve üç öğretim görevlisi hakkında yeniden dava açıldı, bu seferki sonuç Boran'ın üniversitedeki kadrosunun kaldırılmasıydı.KORE SAVAŞI YÜZÜNDEN 15 AY CEZA ALDI1950'de Türk Barışseverler Cemiyeti'ni kurdu ve derneğin başkanlığını yaptı.

Bir yıl sonra derneğin, Kore'ye asker gönderilmesini eleştiren tutumu nedeniyle 15 ay hapse mahkum edildi.

Bu ceza, üniversitedeki öğretim üyeliğinden ihraç edilmesine yol açtı.1951 yılında başlatılan "Türkiye Komünist Partisi" soruşturmasından dolayı 1953 Eylül'ünde tutuklandı, bir yıl sonra tahliye oldu. 1962'de Türkiye İşçi Partisi'ne üye oldu.

İlk kongrede genel yönetim kurulu ve merkez yürütme kurulu üyeliklerine, 1969'da genel sekreterlik görevine seçildi.Bu arada Türkiye Sosyalizmi'ni "Hürriyetçi ve Güleryüzlü" olarak tanımlayarak, Türkiye'deki devrimin Leninist çizgiyi izleyeceğini söyleyen parti genel başkanı Mehmet Ali Aybar'ın bu çizgisine Sadun Aren ile birlikte karşı çıkan Boran, onun 'bilimsel sosyalizmden sapmış olduğunu' ilan etti ve Aybar'ın genel başkanlıktan alınmasına dönük bir kampanya başlattı.

Partinin üçüncü kongresinde Aybar tekrar genel başkan seçilince TİP iki ayrıldı.

Aren-Boran ekibi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) ve Avrupa komünist partilerinin çizgisine uyarlanmış olan bir ideolojik çizgiyi savunan "Emek" dergisini çıkarmaya başladı.PARTİ GENEL BAŞKANI SEÇİLDİ1970 yılında partinin partinin dördüncü kongresinde Aybar ve ekibi tasfiye edildi ve Boran, genel başkan seçildi. 12 Mart 1971 muhtırası sonrası TİP kapatılırken Boran da sıkıyönetim mahkemesince tutuklandı.

Partinin bazı üyeleriyle birlikte yargılandı ve 15 yıl ağır hapse mahkum edildi.İkinci TİP, iki yılı aşkın bir süre cezaevinde kalan Boran'ın başkanlığında Nisan 1975'de kuruldu. 1977 seçimlerinde alınan oy oranının çok düşük düzeyde kalması parti içinde TKP ve TSİP ile yakınlaştı.

Boran, 1 Mayıs 1979'da İstanbul'da 1 Mayıs'ın yasaklanması ve sıkıyönetim tarafından sokağa çıkma yasağı konmasını protesto ederek parti yöneticileri ve üyeleriyle birlikte Merter'de eylem yaptığı için tutuklandı ve hapis cezasına çarptırıldı.1987 YILINDA HAYATINI KAYBETTİ12 Eylül 1980 darbesiyle ikinci TİP de kapatıldı.

Darbenin ardından kısa süre ev hapsinde tutulan Boran, daha sonra yurt dışına çıktı. 10 Ekim 1987'de Brüksel'de vefat etti.

Türkiye'ye getirilen cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.Odatv.com

İlgili Sitenin Haberleri