Haber Detayı
Heybeliada’da Megali İdea hayali… Patrikhane’nin Vatikan planı
Heybeliada Ruhban Okulu tartışması, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Donald Trump ile görüşmesinde “Heybeliada Ruhban Okulu ile ilgili üzerimize ne düşerse yapmaya hazırız” sözleriyle yeniden gündeme geldi.
ABD’nin “Fener Patrikhanesi” stratejisinin, Soğuk Savaş’tan bugüne dini değil siyasi bir mesele olduğuna Odatv dikkat çekti.Cumhuriyet yazarı Sinan Meydan, bugün yayımlanan köşesinde okulun tarihsel önemine dikkat çekti. 1844’te Heybeliada’da kurulan Ruhban Okulu’nun Kurtuluş Savaşı yıllarında Fener Rum Patrikhanesi tarafından amaç dışı kullanıldığını, siyasi ve askeri bir üs haline getirildiğini hatırlattı.
Atatürk’ün de 1922’de Patrikhane’yi “fesat ve ihanet ocağı” olarak tanımladığını anımsatan Meydan, Lozan Konferansı’nda Türk heyetinin Patrikhane’nin Türkiye’den çıkarılması için ısrar ettiğini ancak müttefiklerin karşı çıkması sonucu Patrikhane’nin yalnızca dini yetkilerle İstanbul’da kalmasına izin verildiğini yazdı.
Meydan, Cumhuriyet’in kuruluşuyla birlikte okulun devlet gözetimine alındığını, zamanla yabancı öğrencilerin çoğunluk haline gelmesi üzerine 1971’de kapatıldığını, bu süreçte Patrikhane’nin Megali İdea*ya da hizmet ettiğini belirtti.
Bugün açılışa karşı çıkanların dayanağının da Lozan’ın eşitlik ilkesi, Tevhid-i Tedrisat Kanunu ve Anayasa’daki laiklik hükümleri olduğunu vurguladı."PAPAZ OKULU BAHANE"Sözcü yazarı Saygı Öztürk ise meselenin basit bir papaz okulu açma tartışması olmadığını belirtti.
Beyaz Saray’da Trump’a Türkiye’yi şikayet eden papazın Ruhban Okulu için uluslararası baskı talep ettiğini ancak aynı kişinin Gazze’deki soykırıma sessiz kaldığını yazdı.Öztürk’e göre, Patrikhane okulun YÖK denetiminde bir üniversiteye bağlanmasını istemiyor ve Vatikan benzeri bağımsız bir yapı peşinde...
Türkiye’nin bugüne kadar bunu asla kabul etmediğini aktaran Öztürk, Patrikhane’nin Vatikan modeli dini devlet kurma planını aşama aşama şöyle özetliyor:Önce Türk yasalarının denetiminden kurtulmak için “ekümenik” sıfatı elde etmek, ardından Suriçi İstanbul’u “Konstantinople” olarak ihya etmek, Hristiyan ülkelerin burada ataşelik açmasına zemin hazırlamak ve nihayet uluslararası kuruluşların bölgeyi açık şehir ilan etmesini sağlamak.Öztürk, Lozan’da Patrikhane’nin Türk kurumu olarak tanımlandığını, yalnızca Rum azınlığa hizmet eden dini bir müessese sayıldığını; siyasi imtiyazlarının olmadığını hatırlattı.
Buna rağmen Yunanistan’ın Megali İdea’yı canlı tutmak için Patrikhane’yi desteklediğini, faaliyetlerinde “ekümeniklik” vasfını kanıtlamaya çalıştığını ve Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılmasını temel hedefleri arasına aldığını yazdı.MEGALİ İDEA NEDİRMegali İdea, 1919–1922 arasındaki Yunan işgali ve Anadolu Seferi’nin de ideolojik dayanaklarından biriydi.
Kurtuluş Savaşı sırasında Türk tarafı bu fikre karşı Misak-ı Milli ile kendi ulusal sınırlarını savundu.
Lozan Antlaşması’yla Yunanistan’ın Anadolu’daki emelleri sona erdirilse de, Megali İdea ifadesi hala Yunanistan’ın tarihsel genişleme niyetini simgeleyen bir kavram olarak anılır.Odatv.com
