Haber Detayı
Dünya gezegeni krizde: Dokuz sınırdan yedisi artık aşıldı, kıyamete 2 kaldı!
Gezegenimizin durumu hasta bir hastaya benzetiliyor; canlılığın sürekliliğini sağlayan sistemler tehlikede. Yeni “Planetary Health Check 2025” (Gezegen Sağlığı Kontrolü 2025) raporuna göre (Potsdam İklim Etkisi Araştırma Enstitüsü, PIK koordinasyonunda), dünya üzerindeki dokuz kritik sınırdan yedisi artık güvenli seviyelerin dışına çıkmış durumda.
“Sınırlar” (limites planetarios) kavramı, gezegenin sistemlerinin sürdürülebilir çalışması için aşılmaması gereken dokuz kritik eşiği tanımlar.
Bu eşiğin ötesine geçildiğinde, yaşamı destekleyen sistemlerde ciddi geri dönüşü olmayan zararlar oluşabilir.
Bu sınırlar arasında; iklim değişikliği, okyanusların asitlenmesi, biyoçeşitlilik kaybı, arazi kullanımı değişimleri, su kullanımı, ozon tabakası, nitrojen-fosfor döngüsü, hava partikülleri kirliliği ve kimyasal kirlilik yer alıyor.
Durum nasıl?2009’da üç sınır aşıldı.2015’te dört sınırın aşıldığı raporlandı.2023’te altı sınır aşıldı.Şu anda, yedisi aşılmış durumda.Örneğin, biyoçeşitlilik ve ekosistem kaybı o kadar şiddetli seyrediyor ki, bu sınır açısından durum iklimden bile daha kritik görülüyor.PIK’ten Boris Sakschewski, durumu “çok sayıda parametrenin norm dışı olması” biçiminde tanımlıyor; bu parametrelerin her biri ayrı ayrı zararlı olabilir ve birbirlerini olumsuz yönde besleyebilir.
Bu iç içe geçen etkilerin “sistemik” risk oluşturduğu, yani yalnız tek bir sınırın ihlalinden ibaret olmayan daha geniş zararlar doğurabileceği vurgulanıyor.
Güllü kimdir, neden öldü?Gündem
