Haber Detayı
Ustalara isyanda: Çıkrık sesi sustu, artık sadece saraylarda ve Arap ülkelerinde görebilirsiniz
Türk kültürünün en köklü ve simgesel el sanatlarından biri olan halı dokumacılığı tükenme noktasına geldi. Artan maliyetler ve alım gücünün azalması nedeniyle dokuma halıya yönelik talep düşerken esnafın bu zanaati sürdürmeye yönelik umudu da tükendi. NEFES'e konuşan Ankara'nın ustaları, son 10 yılda maliyetlerin üç katına çıktığını belirterek, "Bir dokuma halı, 40-50 bin lira. Bizim vatandaşımız nasıl alsın bu halıyı?" diyor.
İLKE ÇITIR / NEFES Anadolu'nun binlerce yıllık kültürel mirası olan halı dokumacılığı, bugün artan maliyetler nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.El emeği, göz nuruyla dokunan halılar yerini fabrikasyon ve ithal halılara bıraktı.
Dokuma halı, Türklerden dünyaya yayılmasına karşılık şimdi Türkiye'deki tezgahlarda Afganistan, Pakistan, İran ve Hindistan'dan gelen halılar boy gösteriyor.Ankara'nın 40 yıllık dokuma halı tadilatçıları, iğnesinden ipliğine özellikle son 10 yıl içinde maliyetlerde ciddi artışlar görüldüğünü belirtti.
Vatandaşın alım gücünün azalması nedeniyle dokuma halıya olan talebin de düştüğünü söyleyen esnaflar, mesleği bırakmayı düşünüyor."BU MESLEĞİ ARTAN MALİYETLER BİTİRDİ"Ankara'nın Altındağ ilçesinde halı tadilatı yapan Murat Konukçu, 1992 yılında Aksaray'da ilkokulu bitirdikten sonra mesleğe başladı. "Babam, bu işte çok para olduğu için mesleğe başlattı beni.
Önceden herkes bu mesleğe yönelirdi.
Şimdi o eski tat yok, satış yapamıyoruz" diyen Konukçu, cadde boyunca sıralanmış halı tadilatçılarının yıllardır siftah yapamadığını belirtti.Konukçu, "Halıcılık bitti artık.
Eskiden aldığım maaşla ev yaptırdım şimdi kiramı ödeyemiyorum.
Ben de mesleği bırakacağım, halı yıkamacılığına başlayacağım.
Bu mesleği artan maliyetler bu hale getirdi.
İpin kilogram fiyatı bir liraydı şimdi 400 lira.
Bir dokuma halı ortalama 50-55 bin lira.
Bizim halkımız nasıl satın alsın?" ifadelerini kullandı."ÜRETİM BİTTİ"Türkiye'de dokuma halı üretiminin bittiğini dile getiren Konukçu, "1992 yılında Aksaray'da bir firmada 150 kişi çalışırdık şimdi aynı firmada 3-5 kişi çalışıyor.
Üretim kalmadı.
Sistem makinaya döndüğü için dokuma halıya eski rağbet yok" dedi."İTHAL HALILAR PİYASAYI ELE GEÇİRDİ"Bir diğer tadilat ustası Kamuran Aydın da ucuza mal edilmesi nedeniyle Türkiye'ye halıların Afganistan, Pakistan, İran ve Hindistan'dan geldiğini belirtti.
Fiyatların yüksekliği nedeniyle birinci el Türk dokuma halı satışının yapılamadığını söyleyen Aydın, "İkinci el halı satışı yapabiliyoruz ancak.
Eskiden turistler gelir, satın alırdı.
Şimdi Türkiye'ye eskisi kadar turist de gelmiyor" diye konuştu."MESLEĞİMİZ ELDEN GİDİYOR, DEVLET GÖRMEZDEN GELİYOR"Halı ve kilim üzerine usta öğretici Raziye Başeymen, devletin el atmaması durumunda halı dokumacılığının beş yıl içinde biteceğini dile getirerek, destek istedi:- Dokuma halı, aynı zamanda iletişim aracıdır.
Kadınlar; anılarını, duygularını ve hayat mücadelelerini nakışlarla işler.
Halı dokumacılığı, Türk ve dünya mirası için çok önemlidir. 2000 yılına kadar Kocaeli'nin Hereke ilçesinde her evden çıkrık sesler gelirdi.
Hereke halısına halk erişebiliyordu.- Şimdi ancak milli saraylarda, Arap ülkelerinde görebilirsiniz.
Mesleğimiz elden gidiyor, devlet görmezden geliyor.
Pazar alanları oluşturulmalı, destekler sağlanmalı.
Böyle devam ederse bu zanaat, beş yıla tamamen bitecek.
